Likidite

Yatırım ve trade etmek konusundaki önemli şeylerin sezgisel olduğunu sık sık dile getirmişimdir. Bu iki konuda da bir varlığın gerçekten likit olup olmadığı konusunda koşulsuz bir yargıya varmak bence hatalıdır. Çünkü bir varlık, doğası gereği “likittir” veya “likit değildir”.

Aslına bakarsanız likiditenin tanımı Investopedia’da şudur: “ Bir varlığın veya menkul kıymetin, onun fiyatını etkilenmeden piyasada alınıp satılabilme derecesidir. ” O halde anahtar kriter “satabilir misin?” değil. “Son fiyata eşit veya yakın bir fiyata satabilir misin?” olacaktır. Çoğu insana göre (özellikle akademisyerlere göre) likit varlık genelde halka açık borsalarda işlem görenler ve/veya listelenmiş olanlardır; bu gerekli bir koşul olabilir ama bana göre tek başına yeterli değildir. Bu son tahlilde az önce belirttiğim gibi gerçekten likit olmaları için, onları derhal/anında ve fiyatı etkilenmeden piyasada satabilmektir. Aslında bu konuda insanların asıl bilmek istedikleri şey, bir varlığı satın aldıktan sonra fikrini değiştirirlerse, kar almak yada kar etmek isterlerse ya da olası bir kayıptan kaçınmak isterlerse ondan kurtulmanın ne kadar zor olacağı ise; likidite onu satmanın ne kadar süreceği ya da fiyatı etkilenmeden piyasada satılıp satılamayacağıdır. Likidite bana göre gelip geçicidir: Bir varlığın likiditesi piyasada olup bitenlere göre artabilir veya azalabilir. Bir gün satmak kolay, ertesi gün ise zor olabilir. Yada bir gün satmak kolay ama satın almak zor olabilir veya ertesi gün satın almak kolay ama satmak zor olabilir.

Başka bir deyişle, bir varlığın likiditesi genellikle hangi yöne gitmek istediğinize ve tabi diğer herkesin hangi yoldan gitmek istediğine bağlıdır. Herkes satın almak istediğinde satmak istiyorsanız, pozisyonunuzun oldukça likit olduğunu görecekseniz; işte o zaman onu hızlı bir şekilde ve son işleme eşit veya daha yüksek bir fiyattan satabilirsiniz. Ancak, herkes satmak istediğinde satmak istiyorsanız, pozisyonunuzun tamamen likit olmadığını görebilirsiniz; işte o zaman onu satmanız uzun zaman alabilir veya büyük bir iskontoyu kabullenmenizi gerektirebilir veya her ikisini de birden de gerektirebilir. Eğer durum buysa — ki öyle olduğundan eminim; o zaman varlık likit veya likit olmayan olarak tanımlanamaz. Bu tamamen durumsaldır. Mesela fiyatı yükselen şeyleri satmak veya düşen şeyleri almak isteyenler için genellikle bol miktarda likidite her zaman vardır. Çünkü çoğu zaman yapılması gereken doğru eylemler bunlar olabilir. Ama neden likidite bol?” diye hiç sordun mu? Çoğu yatırımcının tam tersini yapmak istememesi gibi basit bir nedenle. Kitleler yada kalabalıklar (adına coşkulu yada korkulu kalabalıklar yada kitleler de diyebilirsinz), fiyatları yükselen şeyleri satın almaktan büyük zevk alır ve genellikle düşen şeyleri satmak için oldukça motive olurlar. Üstelik bunların yapılması kesinlikle yanlış şeyler olmasına rağmen. Diğer taraftan belirli yatırımcı eylemlerinin likit olmayan piyasalarda dramatik bir etkisi olabilir. Örneğin, likit olmayan bir varlığın fiyatı, yalnızca bir alıcı satın aldığı için yükselebilir, bu durumda varlığı satmak çok kolay hale gelir. Bununla birlikte, bu alıcı satın almayı bıraktığında, piyasa hem fiyat hem de satıcıların sahip olduğu likidite açısından çok daha düşük seviyelere hızla düşebilir. Hele de alıcı satın aldığını tüm bunlar olurken satmaya karar verirse, görün bakalım ters yönde coşkuyu…

Yani özetle likidite geçici ve paradoksal olabilir. Umursamadığınızda bol, en çok ihtiyacınız olduğunda ise kıttır. Artış ve azalma şekli göz önüne alındığında, iyi zamanlarda mevcut olan likiditenin gelgit söndüğünde orada olacağını varsaymak tehlikelidir.

Peki yatırımcı yada trader güvensizliğin oluştuğu likit olmayan bir piyasada ne yapabilir?

1. Likidite kıtlığı yaşandığı zamanlarda zayıflamak yerine, likiditenin kıt olduğu zamanlarda daha düşük fiyatlarla daha fazla yatırım yaparak krizlerden kar elde edebiliriz. Bunun için her zaman nakitinizin olması gerektiğini hiçbir zaman unutmayın!
2. Eğer doğru varlıkta olduğunuzu düşünüyor yada buna eminseniz başarı için likiditeye bağımlı olmadığınızı unutmayın!

Likidite

Liquidity